Hygeia Public Health 2016, 51(2): 215-220pl

Poczucie osamotnienia wśród pacjentów z przewlekłymi schorzeniami płuc. Część 1. Poczucie osamotnienia w bliskich związkach

Monika Kornaszewska-Polak ^1/, Urszula Marcinkowska ^2/, Agata Skrzyńska-Rafałowska ^3/, Paweł Rogoziński ^4/

1/ Instytut Psychologii Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu
2/ Katedra i Zakład Medycyny i Epidemiologii Środowiskowej, Wydział Lekarski z Oddziałem Dentystycznym w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
3/ Oddział Chorób Płuc i Gruźlicy, Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Bystrej
4/ Oddział Chirurgii Klatki Piersiowej, Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Bystrej

Streszczenie
Wprowadzenie. Pacjenci cierpiący na przewlekłe schorzenia płuc, doświadczający intensywnych objawów choroby i długotrwałego procesu leczenia, są narażeni na podwyższone ryzyko wystąpienia problemów psychicznych oraz emocjonalnych, opisywanych łącznie jako poczucie osamotnienia.
Cel. Określenie poziomu poczucia osamotnienia w obszarze relacji romantyczno-seksualnych wśród pacjentów chorujących na przewlekłe schorzenia płuc.
Materiały i metody. Przebadano 76 pacjentów chorych na przewlekłe choroby płuc: gruźlicę, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP), nowotwory, pylicę. Średni wiek badanych 57,5 lat (41-74 lata). Do zbadania poziomu osamotnienia u pacjentów użyto Skali Osamotnienia DLS (wersja Nonstudent), która jest metodą samooceny poczucia osamotnienia i społecznej dyssatysfakcji u osób dorosłych. Skala DLS składa się z 60 zdań twierdzących, opisujących cztery rodzaje relacji: 1. romantyczno-seksualne, 2. przyjacielskie, 3. rodzinne oraz 4. kontakty społeczne.
Wyniki. Osamotnienie było doświadczane w różnego typu relacjach interpersonalnych, jednak najdotkliwiej było odczuwane w bliskich związkach (relacje romantyczno-seksualne), gdzie deklarowało je 53% pacjentów. Badania wskazały na istotne statystycznie różnice dotyczące czynnika płci; badani mężczyźni częściej doświadczali zupełnej izolacji, zwłaszcza podczas diagnozy; badane kobiety otrzymywały więcej wsparcia od partnerów oraz lepiej komunikowały się w związku. Badania potwierdziły, iż grupą szczególnie zagrożoną wysokim poczuciem osamotnienia i izolacji w bliskich relacjach są osoby starsze, około 60 r.ż.
Wnioski. Osoby chore na przewlekłe schorzenia płuc wykazały stosunkowo wysoki poziom poczucia osamotnienia w obszarze relacji romantycznych. Najbardziej narażeni na osamotnienie byli mężczyźni około 60 r.ż. Poczucie osamotnienia okazało się istotnym czynnikiem ryzyka pogłębiania się choroby terminalnej u pacjentów.

Słowa kluczowe:  poczucie osamotnienia, relacje intymne, nowotwór, gruźlica, POChP